Op tv: The Bridge of San Luis(a) Rey

Een tv-tip voor David Mitchell fans: The Bridge of San Luis Rey, volgende week vrijdag (24 april) van 20:30-22:50 op RTL8.

Het is geen verfilming van een boek van Mitchell, dus waarom dan de tip? Denk Cloud Atlas (Wolkenatlas), Luisa Rey & brug en het komt vast allemaal terug :) En och, ook als je Robert de Niro, Harvey Keitel en Kathy Bates goede acteurs vindt kun je kijken ;)

Voor wie nieuwsgierig is volgt hieronder wat ik in 2005 schreef nadat ik het boek had gelezen.

Hoe kom je erop om de Pulitzerprijswinnaar van 1928 te gaan lezen? Mijn interesse voor The Bridge of San Luis Rey van Thornton Wilder werd gewekt door David Mitchell, een van mijn favoriete auteurs. In zijn Cloud Atlas speelt een journalist met de naam Luisa Rey een belangrijke rol (er is een deel naar haar genoemd: Half-lives – the first Luisa Rey mystery). Daarin doet ze onderzoek naar een mogelijk op handen zijnde ramp met een kernreactor op een eiland dat via een brug is verbonden met het vasteland. En er gebeurt iets belangrijks op die brug ;-)

Ik was dus erg benieuwd naar het boek van Thornton Wilder. Ik citeer maar even de eerste zin van het boek omdat het verhaal daarmee meteen duidelijk is:

“On Friday noon, July the twentieth, 1714, the finest bridge in all Peru broke and precipitated five travelers into the gulf below…”

Deze historische gebeurtenis in Lima werd door Thornton Wilder als uitgangspunt gebruikt voor een mooi en interessant boek. Een getuige van het ongeluk, broeder Juniper, wil het voorval gebruiken om het bestaan van God wetenschappelijk te bewijzen. Hij doet 6 jaar onderzoek naar de levens van de slachtoffers en schrijft er een boek over, maar als ‘de kerk’ daar achter komt wordt hij tot ketter verklaard en met boek en al verbrand. Later blijkt er echter een kopie bewaard te zijn gebleven… Maar nee, dat is niet het boek dat we lezen ;-)

We leren één van de slachtoffers, de Marquesa de Montemayor, namelijk kennen aan de hand van de brieven die ze tijdens haar leven schreef aan
haar dochter in Spanje. Die brieven werden pas tien jaar na het voorval in een archief ontdekt – broeder Juniper was toen al jaren dood.

Er spreekt één keer een ik-figuur die beweert meer te weten dan broeder Juniper omdat hij/zij de personages ook heeft gekend. Maar wie dat is wordt nergens duidelijk. Er worden dus verschillende ‘lagen’ in The Bridge of San Luis Rey gesuggereerd, waarbij niet helemaal duidelijk is waar je je bevindt. Da’s alvast herkenbaar bij David Mitchell ;-)

Het boek bestaat uit 5 hoofdstukken: de drie hoofdpersonen die van de brug zijn gestort hebben ieder een eigen hoofdstuk, een eigen verhaal. Dat wordt voorafgegaan door het hoofdstuk ‘Perhaps an Accident‘ en besloten met ‘Perhaps an Intention‘. Een mooie constructie vind ik dat. En ook hier herken ik Mitchell met zijn afzonderlijke verhalen die een geheel blijken te vormen. Bij beide auteurs lopen er ‘draden’ tussen de verschillende personen/verhalen/hoofdstukken. Uiteindelijk zijn we allemaal ‘gelinkt’ aan elkaar ;-)

Maar nu lijkt het alsof er niet meer is dan constructie… Terwijl ik die juist pas achteraf bezie, doordat ik op zoek ben naar overeenkomsten met David Mitchell. The bridge of San Luis Rey is een boeiend en goed geschreven boek. In de korte tijd die ik had om de personages te leren kennen, leefde ik al snel met ze mee. Ze zijn vooral heel menselijk, met hun goede en slechte kanten. Het verhaal gaat niet alleen over de zin van het leven maar ook over liefde, en dat we daar zo makkelijk in falen. Ik las op internet dat dit boek zich bij uitkomen afzette tegen de literaire normenwaarden van die tijd door een verhaal te schrijven over ‘grote gevoelens’. Maar ik kan het helaas niet terugvinden om een linkje te maken :-(

Ik geef hier brutaalweg de slotzin, want die kom je vaak tegen als je over het boek leest – hij wordt zelfs geciteerd in de introductie van mijn uitgave – en is dus niet echt een verklapper. Pas toen ik de zin (weer) las aan het slót van het boek, kreeg hij zijn echte waarde.

“There is a land of the living and a land of the dead and the bridge is love, the only survival, the only meaning.”

Ik denk dat David Mitchell door inhoudelijk (in naam en onderwerp) naar dit boek te verwijzen aangeeft dat hij voor zijn constructies, zijn wereldvisie schatplichtig is aan Thornton Wilders boek. Een tribute ;-)

Btw Ook de verschillende jaartallen geven me een David Mitchell-gevoel: het verhaal speelt zich af in 1714 en ik lees dit boek uit 1927 in een uitgave uit 1965 in 2005. Natuurlijk gebeurt zoiets vaker en toch valt het nu extra op ;-)

Ik vond The Bridge of San Luis Rey een mooi boek dat ik zeker eens wilde herlezen. Misschien is nu het moment gekomen ;)

Maar eerst de film! In de IMDb en door de vpro-gids wordt die helaas niet zo goed beoordeeld (resp. 5/10 en 3/5 sterren), waarbij laatste vernietigend schrijft:

“Helaas mist de film een heldere verhaalstructuur en introductie van personages, waardoor men al gauw de draad kwijtraakt. Hoewel de mooie kostuums en het camerawerk de film potentie geven, doet De Niro dit weer teniet door zijn rol als aartsbisschop ongeloofwaardig neer te zetten.”

Hopelijk heb ik daar geen last van omdat ik het boek al ken — of zal ik het toch nog even lezen vóór volgende week vrijdag? Het zijn maar 140 pagina’s. Dat is dus sowieso een tip voor iedereen die The Bridge of San Luis Rey nog niet kent ;)

Favoriete citaten uit het boek:

“If there were any plan in the universe at all, if there were any pattern in a human life, surely it could be discovered mysteriously latent in those lives so suddenly cut of. Either we live by accident and die by accident, or we live by plan and die by plan. And on that instant Brother Junniper made the resolve to inquire into the secret lives of those five persons, that moment falling through the air, and to surprise the reason of their taking of.” p.5

“At times, after a day’s frantic resort to such invocations, a revulsion would sweep over her. Nature is deaf. God is indifferent. Nothing in a man’s power can alter the cause of law.” p.38

“She was listening to the new tide of resignation that was rising within her. Perhaps she would learn in time to permit both her daughter and her gods to govern their own affairs.” p.36

“The Marquesa came in and sat down at the table. ‘I can do no more. What will be, will be,’ she whispered. She unbound from her neck the amulets of her superstition and dropped them into the glowing brazier. She had a strange sense of having antagonized God by too much prayer and so addressed Him now obliquely. ‘After all it is in the hands of another. I no longer claim the least influence. What will be, will be.'” p.41

Advertentie